İyi Düşünmek Doğal Bir Hareket Değil
12 katılımcı ile yapılan bir ankette yeni bir cerrahi operasyon olduğu söyleniyor. Katılımcılar rastgele 2 ayrı gruba ayrılıyorlar. İlk gruptaki katılımcılara operasyonun % 70 oranında başarılı olduğu söyleniyor ve bunu beğeniyorlar. İkinci gruptaki katılımcılara ise operasyonun % 30 oranında başarısız olduğu iletiliyor ve bundan memnun olmuyorlar.
Sonra biraz daha ayrıntıya giriyorlar bu kez ilk gruptaki katılımcılara operasyonun aslında %30 başarısızlıkla sonuçlandığı söyleniyor. İlk etapta durumu beğenen katılımcılar bu sefer durumdan hoşlanmadıklarını ifade ediyorlar.
İkinci gruptaki katılımcılara ise operasyonun % 70 başarıyla sonuçlandığı iletiliyor ancak bu gruptakilerin negatif düşüncesi yine değişmiyor ve beğenmediklerini iletiyorlar. Burada görüldüğü gibi, insanlar kaybedilen bir şeye odaklandıklarında (taktıklarında) kazanılan bir şeye yeterince ilgi gösteremiyorlar.
Başka bir deneyde katılımcılara bulaşıcı bir hastalığın ortaya çıktığı ve 600 kişinin hayatının buna bağlı olduğu söyleniyor.
İlk gruptaki katılımcılara “eğer 100 kişi kurtulursa, kaç kişi hayatını kaybeder?” diye sorulur.
İkinci gruba da “eğer 100 kişi hayatını kaybettiyse, kaç kişi kurtuldu?” sorusu soruldu.
Hesap basit herkez 600 – 100 = 500 şeklinde hesaplama yapıyor, ancak ilk gruptakilerin bunu kazançtan kayba, ikinci gruptakilerin de kayıptan kazanca evirmeleri lazımdı.
Bilimadamları bu sonucun sürede cevaplandığını ölçmek için zaman tuttu:
Kazançtan kayba evirmeleri 7 saniye gibi bir sürede yapabildikleri görüldü, ama
kayıptan kazanca çevirmesi gereken grup bunu ancak 11 saniyede yapabildi.
Bu negatiflik ekonomik kriz anlarında da geçerliliğini koruyor, ekonomi iyileşse de anketler ekonominin iyi olduğu kanısının geriden geldiğini ve sınırlı kaldığını gösteriyor :
Bu incelemeye göre; bir şey hakkında kayıp diye düşünürsek, bu düşünce kafamıza takılıyor ve zihnimiz değiştirme girişimlerimize karşı çıkıyor.
Daha negatif ya da daha az negatif , dünyaya bakış açımız doğal bir mekanizma gereği negatif . İyiden kötüye gitmek oldukça kolay ama kötüden iyiye gitmek oldukça zor. İyi tarafı görmek için çok daha fazla çaba göstermeliyiz. Kayıplarımızı içselleştirmeliyiz.